Dieren zijn op verschillende plekken in de wet beschermd. In de Wet dieren zijn eisen gesteld aan de manier waarop verschillende diersoorten gehouden mogen worden. Uitgangspunt in deze wet is echter het nut dat het dier heeft voor de mens.

Een konijn als huisdier heeft andere rechten dan een konijn als proefdier, een konijn dat gehouden wordt voor zijn vlees en een konijn dat voor zijn vacht in een kooi zit. Dat is raar. Voor mensen gelden namelijk wel algemene regels, bijvoorbeeld het recht op ziekteverlof, zwangerschapverlof, ouderschapverlof, ontslagbescherming en het verbod op dwangarbeid.

Hiervoor maakt het niet uit of je bij de bank werkt, in een supermarkt of een chauffeur bent. Dat dieren niet op basis van hun soort rechten krijgen, maar op basis van hun ‘functie’ is onjuist.

Dieren zijn geen zaak

Dieren zijn levende wezens zijn met gevoel. In artikel 2a van het burgerlijke wetboek staat letterlijk: Dieren zijn geen zaken. In artikel 1.3 van de Wet Dieren staat: de intrinsieke waarde van het dier wordt erkend. Hieronder wordt verstaan de erkenning van de eigen waarde van dieren, zijnde wezens met gevoel. Desondanks hebben dieren vooralsnog geen andere rechtspositie dan objecten Terwijl dieren heel wel in staat zijn te communiceren over hun ongerief, hun wensen en hun fysieke en geestelijke toestand.

Voorbeelden van dieren met rechten

‘Wij zijn allemaal dieren’, dat schreef filosoof en dierenactivist Peter Singer al in 1977, in zijn boek Animal Liberation. Mensen en andere dieren worden in de praktijk en door de wet anders bejegend. Toch blijkt dat wat wij ‘mensenrechten’ noemen een bredere toepassing verdienen- en soms krijgen dieren die ook.

Sandra, bijvoorbeeld, een orang oetan die twintig jaar in de dierentuin van Buenos Aires leefde. De rechter besloot in 2014 dat zij die twintigjaar in gevangenschap had doorgebracht en beval de dierentuin haar vrij te laten. Hiermee erkende de rechtbank haar recht op vrijheid, een recht dat eerder exclusief aan mensen werd toebedeeld.

In Pakistan oordeelde de rechtbank in 2020 hetzelfde over Kaavan, een olifant die in de Marghazar Zoo in Islamabad wordt vastgehouden. De rechtbank eist de verhuizing van Kaavan binnen dertig dagen naar een opvanglocatie, in of buiten Pakistan.

In Nottingham (VK) hebben politiehonden sinds 2013 recht op een pensioenuitkering van vijfhonderd pond per jaar. Politiechef Tipping vindt het normaal dat je niet alleen goed voor je mensen zorgt maar ook voor de honden. Daarbij zijn de medische kosten voor de honden betaald tot aan hun pensioen. Door het pensioen voor honden worden de medische kosten als gevolg van arbeidsgerelateerde aandoeningen ook na hun werkzame leven vergoed.

De wetgeving in Sri Lanka heeft onlangs een olifantenwet aangenomen die dicht in de buurt komt van een CAO. Zo mogen olifanten die werken als lastdier maximaal vier uur per dag werken. ‘sAvonds werken is niet meer toegestaan en ook babyolifanten mogen niet meer bij de moeder worden weggehaald.

Animal labour law

Internationaal wordt er uitgebreid onderzoek gedaan naar rechten voor werkende dieren. In het Engels vertaalt dit zich in ‘animals with a job’.

Dierenvakbond
Koe

Over Vakbond voor Dieren

De Vakbond voor Dieren vertegenwoordigt de dierlijke werknemers in de dierhouderij. Dieren die een product of een dienst leveren aan hun werkgever, die...

Varken

Werkende dieren

Dieren die een (financiële) toegevoegde waarde leveren voor hun werkgever/eigenaar zijn werkende dieren. Werkende dieren vind je overal.

Kip

Communicatie met dieren

Dieren kunnen heel goed communiceren. Iedereen die rondom dieren leeft weet dit. Ze laten het weten als ze honger hebben, naar buiten willen of pijn ervaren.

Vis

Wetgeving en onderzoek

Dieren zijn op verschillende plekken in de wet beschermd. In de Wet dieren zijn eisen gesteld aan de manier waarop verschillende diersoorten gehouden mogen worden.